สมานสีลตํ คโตติ เตสุ เตสุ ทิสาภาเคสุ วิหรนฺเตหิ ภิกฺขูหิ สทฺธิํ สมานสีลตํ คโตฯ ยายนฺติ ยา อยํ มยฺหญฺเจว ตุมฺหากญฺจ ปจฺจกฺขภูตาฯ ทิฏฺฐีติ สมฺมาทิฏฺฐิฯ อริยาติ นิทฺโทสาฯ นิยฺยาตีติ วฏฺฏทุกฺขโต นิสฺสรติ นิคฺคจฺฉติฯ สยํ นิยฺยนฺตีเยว หิ ตํสมงฺคิปุคฺคลํ วฏฺฏทุกฺขโต นิยฺยาเปตีติ วุจฺจติฯ ยา สตฺถุ อนุสิฏฺฐิ, ตํ กโรตีติ ตกฺกโร , ตสฺส, ยถานุสิฏฺฐํ ปฏิปชฺชกสฺสาติ อตฺโถฯ ทุกฺขกฺขยายาติ สพฺพทุกฺขกฺขยตฺถํฯ ทิฏฺฐิสามญฺญคโตติ สมานทิฏฺฐิภาวํ อุปคโตฯ

ผาสุวิหารสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6-10. อานนฺทสุตฺตาทิวณฺณนา

[106-110] ฉฏฺเฐ อธิสีเลติ นิมิตฺตตฺเถ ภุมฺมํ, สีลนิมิตฺตํ น อุปวทติ น นินฺทตีติ อตฺโถฯ อตฺตนิ กมฺเม จ อนุ อนุ เปกฺขติ สีเลนาติ อตฺตานุเปกฺขีฯ สตฺตมาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

อานนฺทสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ผาสุวิหารวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

(12) 2. อนฺธกวินฺทวคฺโค

1-4. กุลูปกสุตฺตาทิวณฺณนา

[111-114] ทุติยสฺส ปฐเม อสนฺถเวสุ กุเลสุ วิสฺสาโส เอตสฺสาติ อสนฺถววิสฺสาสีฯ อนิสฺสโร หุตฺวา วิกปฺเปติ สํวิทหติ สีเลนาติ อนิสฺสรวิกปฺปีฯ วิสฺสฏฺฐานิ วิสุํ ขิตฺตานิ เภเทน อวตฺถิตานิ กุลานิ ฆฏนตฺถาย อุปเสวติ สีเลนาติ วิสฺสฏฺฐุปเสวีฯ ทุติยาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

กุลูปกสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5-13. มจฺฉรินีสุตฺตาทิวณฺณนา

[115-123] ปญฺจเม อาวาสมจฺฉริยาทีนิ ปญฺจ อิธ ภิกฺขุนิยา วเสน อาคตานิ, ภิกฺขุสฺส วเสนปิ ตานิ เวทิตพฺพานิฯ อาวาสมจฺฉริเยน หิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อาคนฺตุกํ ทิสฺวา ‘‘เอตฺถ เจติยสฺส วา สงฺฆสฺส วา ปริกฺขาโร ฐปิโต’’ติอาทีนิ วตฺวา สงฺฆิกอาวาสํ น เทติฯ กุลมจฺฉริเยน สมนฺนาคโต ภิกฺขุ เตหิ เตหิ การเณหิ อาทีนวํ ทสฺเสตฺวา อตฺตโน อุปฏฺฐาเก กุเล อญฺเญสํ ปเวสมฺปิ นิวาเรติฯ ลาภมจฺฉริเยน สมนฺนาคโต สงฺฆิกมฺปิ ลาภํ มจฺฉรายนฺโต ยถา อญฺเญ น ลภนฺติ, เอวํ กโรติ อตฺตนา วิสมนิสฺสิตตาย พลวนิสฺสิตตาย จฯ วณฺณมจฺฉริเยน สมนฺนาคโต อตฺตโน วณฺณํ วณฺเณติ, ปเรสํ วณฺเณ ‘‘กิํ วณฺโณ เอโส’’ติ ตํ ตํ โทสํ วทติฯ วณฺโณติ เจตฺถ สรีรวณฺโณปิ, คุณวณฺโณปิ เวทิตพฺโพฯ

ธมฺมมจฺฉริเยน สมนฺนาคโต – ‘‘อิมํ ธมฺมํ ปริยาปุณิตฺวา เอโส มํ อภิภวิสฺสตี’’ติ อญฺญสฺส น เทติฯ โย ปน – ‘‘อยํ อิมํ ธมฺมํ อุคฺคเหตฺวา อญฺญถา อตฺถํ วิปริวตฺเตตฺวา นาเสสฺสตี’’ติ ธมฺมนุคฺคเหน วา – ‘‘อยํ อิมํ ธมฺมํ อุคฺคเหตฺวา อุทฺธโต อุนฺนโฬ อวูปสนฺตจิตฺโต อปุญฺญํ ปสวิสฺสตี’’ติ ปุคฺคลานุคฺคเหน วา น เทติ, น ตํ มจฺฉริยํฯ ธมฺโมติ เจตฺถ ปริยตฺติธมฺโม อธิปฺเปโตฯ ปฏิเวธธมฺโม หิ อริยานํเยว โหติ, เต จ นํ น มจฺฉรายนฺติ มจฺฉริยสฺส สพฺพโส ปหีนตฺตาติ ตสฺส อสมฺภโว เอวฯ ตตฺถ อาวาสมจฺฉริเยน โลหเคเห ปจฺจติ, ยกฺโข วา เปโต วา หุตฺวา ตสฺเสว อาวาสสฺส สงฺการํ สีเสน อุกฺขิปิตฺวา จรติฯ กุลมจฺฉริเยน อปฺปโภโค โหติฯ ลาภมจฺฉริเยน คูถนิรเย นิพฺพตฺตติ, สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา ลาภํ มจฺฉรายิตฺวา ปุคฺคลิกปริโภเคน วา ปริภุญฺชิตฺวา ยกฺโข วา เปโต วา มหาอชคโร วา หุตฺวา นิพฺพตฺตติฯ วณฺณมจฺฉริเยน ภเวสุ นิพฺพตฺตสฺส วณฺโณ นาม น โหติฯ ธมฺมมจฺฉริเยน กุกฺกุฬนิรเย นิพฺพตฺตติฯ ฉฏฺฐาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

มจฺฉรินีสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อนฺธกวินฺทวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ